Belangrijk te weten waarom we bomen moeten planten in Nederland!

Met een groeiend internationaal bewustzijn van de noodzaak om de klimaatverandering en biodiversiteitscrises aan te pakken, is het creëren van bossen een van de voorkeursoplossingen geworden om beide problemen aan te pakken. Bomen absorberen koolstofdioxide (CO) uit de atmosfeer en slaan het op in hun hout, wat een van de meest schaalbare en kosteneffectieve manieren is om atmosferische CO2 te verminderen en de opwarming van de aarde te helpen verminderen. Door bepaalde boomsoorten te gebruiken en die niet als bos maar in filterstroken te planten kunnen bomen grote hoeveelheden fijnstof, ammoniak, NOx, ozon en VOc’s opnemen. Viridi Air is daarin gespecialiseerd.

CO2 compensatie bossen…..

De welbekende CO2 compensatie bossen zijn ook van cruciaal belang voor de wereldwijde biodiversiteit, bieden onderdak aan de meeste landdieren op aarde en vormen complexe ecosystemen, waar het verlies van zelfs één soort ingrijpende gevolgen kan hebben voor de andere.

Veel nieuwe bossen worden aangeplant als onderdeel van CO2-compensatieprojecten, waarbij bomen worden geplant om de CO2-uitstoot van bedrijven en individuen op te vangen. Tot op heden waren de compenserende projecten voornamelijk gericht op het planten van bomen in tropische klimaten en helaas niet bomen planten in Nederland. Vanwege snellere groei, goedkopere arbeid en lagere grondkosten. Historisch gezien kunnen deze projecten ook snelgroeiende en mogelijk niet-inheemse boomsoorten (zoals eucalyptus) hebben geplant, met een focus op het planten van een specifiek aantal bomen, in plaats van het creëren van bio diverse bossen.

Van bomen planten in het buitenland naar bomen planten in Nederland

Het compenseren van de emissies voor het overmatige verbruik van fossiele brandstoffen van rijke landen door het planten van uitheemse bomen tegen lage kosten in ontwikkelingslanden heeft echter aanzienlijke ethische gevolgen. Aangezien Nederland één van de laagste bosbedekkingsniveaus in Europa heeft, dat we het grootste deel van ons hout importeren en dat onze inheemse biodiversiteit een van de meest verarmde ter wereld is, zijn er redenen voor ons om te investeren in het herstel van bossen dichter bij huis. We moeten meer effort steken in bomen planten in Nederland.

Twee redenen waarom we bomen planten in Nederland

En zijn in hoofdlijnen 2 redenen waarom we bomen zouden moeten planten in Nederland. Allereerst voor klimaatverandering en anderzijds voor de biodiversiteit. We leggen één en ander hieronder uit.

Bomen planten in Nederland tegen klimaatverandering

De “Overeenkomst van Parijs” werd ondertekend door bijna elk land ter wereld en stelde ambitieuze doelen om de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5°C door de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen tot 2030 elk jaar drastisch te verminderen. Zeespiegelstijging, extreme weersomstandigheden, vermindering van zee-ijs en terugtrekkende gletsjers worden gezien als gevolg van de opwarming van de aarde, en het is van cruciaal belang dat de wereld snel handelt om de koolstofemissies die de primaire oorzaak zijn, te verminderen. Ook Nederland heeft toegezegd en gaat meer bomen planten in Nederland.

Ondanks het toenemende bewustzijn van de urgentie van de klimaatcrisis en de verminderde CO2-uitstoot als gevolg van de wereldwijde lockdowns van het Coronavirus, herstelden de emissies zich na de lockdown en was 2020 het gezamenlijk warmste jaar ooit. Hoewel er snel nieuwe technologieën worden ontwikkeld om overtollige koolstof af te vangen of de temperatuur te verlagen, blijft bomen planten in Nederland en het behoud van bestaand bos de meest effectieve, schaalbare oplossing om overtollig koolstofdioxide in de atmosfeer te verminderen.

CO2 en koolstofdioxide

Dus hoeveel koolstofdioxide kunnen bossen opnemen? Recent onderzoek schat dat bossen momenteel netto 7,6 miljard ton CO2 per jaar absorberen, wat 1,5 keer de jaarlijkse uitstoot van de VS is, ongeveer 30% van de totale wereldwijde uitstoot per jaar. Het behoud van bestaande bossen is van cruciaal belang voor het terugdringen van koolstofdioxide in de atmosfeer maar commerciële plantages die hout oogsten, kunnen ook een sleutelrol spelen bij het vergroten van het koolstofvastleggingspotentieel van wereldwijde bossen.

Het ontbossingspercentage neemt echter nog steeds toe, ondanks de toenemende verbintenissen en initiatieven om bossen te behouden en te herstellen. Volgens recente gegevens is er tussen 2002 en 2020 in totaal 64,7 miljoen hectare (6,3%) vochtig primair bos verloren gegaan. In de meeste rijke landen neemt de bosbedekking toe, maar recent onderzoek heeft geconcludeerd dat rijke landen hun ontbossing nog steeds exporteren, net zoals ze hun bebossing exporteren (boscreatie).

Geschat wordt dat individuen in rijke landen het verlies van vier bomen in tropische landen per jaar voor elk individu veroorzaken, voornamelijk als gevolg van de consumptie van koffie, cacao en vlees. Dat er meer bomen moeten komen is wel duidelijk maar feit is dat we meer aan de slag moeten met bomen planten in Nederland.

Bomen planten in Nederland voor de biodiversiteit

Het behoud en herstel van bossen zal ook helpen bij het aanpakken van een van de andere grote uitdagingen waarmee de mensheid wordt geconfronteerd, namelijk het wereldwijde verlies van dier- en plantensoorten. De omvang van de dierenpopulatie is sinds 1970 met 68% gedaald en we verliezen alle soorten in een sneller tempo dan ooit in de geschiedenis van de aarde. Naar schatting worden wereldwijd 1 miljoen soorten met uitsterven bedreigd en zijn de insectenpopulaties drastisch afgenomen, wat zou kunnen leiden tot een ineenstorting van natuurlijke systemen en aanzienlijke problemen voor de voedselproductie. Bomen planten in Nederland heeft dus ook tot gevolg dat er meer variaties aan populaties gaan komen.

Biodiversiteit

Biodiversiteit is een van de belangrijkste termen die worden gebruikt om de verscheidenheid en variatie van levende organismen op aarde en het complexe web van onderlinge relaties te beschrijven. Ontbossing is een van de belangrijkste oorzaken van het verlies aan biodiversiteit en bosecosystemen zijn van cruciaal belang voor de wereldwijde biodiversiteit en herbergen 80% van de biodiversiteit, waaronder 75% van de vogelsoorten en 68% van de zoogdiersoorten. Het vergroten van de biodiversiteit van bossen kan ook de koolstofopname vergroten, dus bomen planten in Nederland van diverse bossen biedt een dubbel voordeel. Bomen planten in Nederland helpt ook om bodemerosie te verminderen, lokale temperaturen te verlagen, te helpen bij het waterbeheer en ons welzijn te verbeteren.

Groene muur

Er zijn internationaal belangrijke bebossingsverplichtingen geweest, van de oprichting van een ‘Groene Muur’ die zich over 8.000 km door Afrika uitstrekt tot een internationale samenwerking in het Midden-Oosten om 50 miljard bomen te planten. Brazilië heeft ook toegezegd de illegale ontbossing tegen 2030 te stoppen, hoewel er alarm is over het aanhoudende tempo van ontbossing in het Amazonegebied, dat in 2020 het hoogste ontbossingspercentage van het decennium zag. De noodzaak om wereldwijd diverse en bloeiende bossen te behouden en te creëren is nooit groter geweest.

Monocultuurplantages is niet de manier van bomen planten

De meeste klimaat gerelateerde bebossingsprojecten waren gericht op het creëren van nieuw bos in de tropen, waar bomen sneller groeien als gevolg van warmere temperaturen en een constante daglengte. Veel landen hebben zich snel gecommitteerd om miljoenen bomen te planten om de klimaatcrisis aan te pakken maar de resulterende projecten werden gedomineerd door monocultuurplantages. Bijna de helft van de goed bedoelde toezeggingen van internationale regeringen hebben betrekking op monocultuurplantages van niet-inheemse soorten, met weinig waarde voor de biodiversiteit of de lokale bevolking, en het potentieel om de koolstof in de atmosfeer te vergroten in plaats van te verminderen.

Hoewel aanplant in de tropen van cruciaal belang is om klimaatverandering en ontbossing aan te pakken, hebben recente studies het potentieel voor koolstofvastlegging in lokaal kleinschalige bossen aangetoond, waarbij wordt bepleit dat ook in deze klimaten beplantingsprojecten moeten worden aangemoedigd. Met lokaal bedoelen we bomen planten in Nederland.

Bomen planten in Nederland met een toekomstvisie

Bomen planten in Nederland maakt deel uit van de strategie van de regering om tegen 2050 een netto-nul-koolstofuitstoot te bereiken en ze hebben zich ertoe verbonden de bebossingsgraad te verhogen tot ten minste 1000-en hectare per jaar.

Nederland heeft momenteel echter een van de laagste bosbedekkingspercentages in Europa, met 13%, vergeleken met een Europees gemiddelde van 46% en een wereldwijd gemiddelde van 31%. Als er geen extra bomen worden geplant wordt verwacht dat de jaarlijkse CO2 opname voor bosbouw tegen 2050 zal dalen als gevolg van de vergrijzing van het bos en de lage plantsnelheden, wat aanzienlijke problemen zou veroorzaken voor ons vermogen om netto-nul te bereiken. Er is echter een groeiende bezorgdheid dat de huidige aanplantsnelheden aanzienlijk lager zijn dan nodig is om de overheidsdoelstellingen te halen.

Milieuorganisaties

Bomen planten in Nederland is nodig om bossen te herstellen en aan te planten om de biodiversiteit in Nederland te vergroten en om koolstof vast te leggen. Nederland heeft een van de hoogste niveaus van biodiversiteitsverlies ter wereld. De achteruitgang van soorten gaat nog steeds door. Hoewel de regering zich ertoe heeft gedwongen het aandeel beschermde natuur tegen 2030 te verhogen tot 30%, hebben milieuorganisaties benadrukt hoe slecht veel van onze ‘beschermde’ gebieden worden beheerd, met minimale voordelen voor dieren in het wild.

Bovendien wordt het grootste deel van de bestaande inheemse bossen van Nederland als in slechte staat beschouwd als gevolg van ineffectief beheer, invasieve soorten, klimaatverandering en ziekte, en slechts 7% wordt als in goede staat beschouwd.

Er is een reeks recente rapporten verschenen waarin het belang van bomen planten in Nederland wordt benadrukt voor het bereiken van klimaat- en biodiversiteitsdoelstellingen en de dringende noodzaak om meer bos in Nederland te creëren, met name met behulp van breedbladige, inheemse soorten. Diverse onderzoeken hebben benadrukt dat het van cruciaal belang is om zowel klimaat- als biodiversiteitscrises in overweging te nemen bij het zoeken naar op de natuur gebaseerde oplossingen.

Waar kunnen we bomen planten in Nederland?

Er zijn begrijpelijke zorgen over de vraag of Nederland voldoende ruimte heeft om miljoenen extra bomen te planten. Volgens onderzoek biedt het omzetten van laagwaardige landbouwgrond het grootste potentieel voor het vergroten van de bosbedekking. Momenteel bestaat ruim 50% van Nederland uit landbouwgrond en we hopen dat met het verbeteren van de landbouwefficiëntie en veranderingen in voedingspatronen, een deel van dit land kan worden omgezet in bos zonder onze behoefte aan voedselimport te vergroten. Gebieden in Nederland met laagwaardig landbouw zullen als eerste in aanmerking komen.

Viridi Air beveelt een verdubbeling van de bosbedekking Nederland aan door o.a. agroforestry en stedelijke aanplant van bomen. Het benadrukt inderdaad de mogelijkheid om op groene gordelgrond rond steden te planten, wat de bosvoorzieningen voor bewoners zou vergroten. Beide analyses concluderen dat qua ruimte bomen planten in Nederland voldoende is om aan de aanplantverplichtingen te voldoen, maar dat een tekort aan arbeidskrachten en boomkwekerijcapaciteit de voortgang zou kunnen belemmeren.

Zeldzame habitats

Een van de aanbevelingen waar wetenschappers op aandringen, is dat de bestaande habitat zorgvuldig moet worden geanalyseerd voordat het planten begint. Dit is niet alleen om andere zeldzame habitats in stand te houden maar ook omdat sommige habitattypen (zoals veengebieden en moeras) meer koolstof vastleggen dan bos. Er zijn controversiële gevallen geweest waarbij nieuw bos is geplant in de buurt van gebieden die van cruciaal belang zijn voor zeldzame vogels die op de grond broeden, of waar bomen zijn geplant op weiden met wilde bloemen.

Deskundigen hebben ook opgeroepen om rekening te houden met de boomsoorten die worden geplant om de inheemse biodiversiteit tot bloei te brengen en een veerkrachtig ecosysteem te bieden. De vaak herhaalde slogan van Viridi Air is dat het belangrijk is om ‘de juiste boom op de juiste plaats’ te planten. Alles begint met de juiste bodem.

De voordelen van het vergroten van de bosbedekking in Nederland

Er zijn extra voordelen aan het vergroten van de bossen in Nederland naast koolstofvastlegging en het vergroten van de biodiversiteit. Bossen leveren andere ecosysteemdiensten, zoals bouwhout, effectieve bescherming tegen overstromingen, bodemstabilisatie, gezondheids- en welzijnsvoordelen voor de maatschappij en het potentieel voor natuureducatie.

Bosbedekking

Het vergroten van de bosbedekking in Nederland zou bijzonder belangrijk kunnen zijn voor de houtindustrie, aangezien Nederland momenteel 81% van zijn houtproducten importeert, wat ongetwijfeld bijdraagt ​​aan minder duurzame bosbouw elders. Daarentegen wordt 80% van het hout dat in Nederland wordt geoogst, verbouwd volgens strenge FSC-normen. Deze zijn gekoppeld aan nationale regelingen die bepalen dat bij elk nieuw bosbouwproject ten minste 5% inheemse loofbomen moeten worden geplant om de inheemse biodiversiteit te vergroten. De koolstof die in hout is opgesloten, kan daar voor onbepaalde tijd worden opgeslagen zolang het hout niet wordt verbrand of weggerot wordt, wat betekent dat er aanzienlijke ruimte is voor het hout dat wordt gebruikt bij de constructie van gebouwen om als een permanente koolstofopslag te fungeren.

Overstroming

Bomen kunnen bijdragen aan strategieën voor overstromingsbescherming en een recente studie heeft uitgewezen dat bomen die rond beken zijn geplant, de hoogte van overstromingen in steden met 20% kunnen verminderen. Klimaatverandering leidt tot steeds nattere winters in Nederland met bijbehorende overstromingen, en de belangstelling voor het planten van bomen om overstromingen te verminderen groeit. Bomen helpen op verschillende manieren overstromingen te voorkomen. Het bladerdak vertraagt ​​de snelheid waarmee water de grond raakt, en wortelstelsels helpen het water dieper in de grond te kanaliseren, waardoor de afvoer van velden en kunstmatige oppervlakken tot 80% wordt vertraagd. Bomen kunnen ook helpen om bodemerosie en verlies van bovengrond te verminderen, overstromingen verder te verminderen en hellingen te stabiliseren zonder zware machines.

Wat onze gezondheid en welzijn betreft, is aangetoond dat tijd doorbrengen in bossen stress vermindert, de werking van het immuunsysteem verbetert, de concentratie verhoogt en de revalidatie na een operatie versnelt. Tijdens lockdowns was de natuur van cruciaal belang voor het welzijn en het is te hopen dat de toegenomen interactie met de natuur zal voortduren en dat mensen meer waarde zullen hechten aan het behoud van onze wilde ruimtes. Bomen planten in Nederland zal mensen in het hele land meer kansen bieden voor interactie met bosecosystemen, hen aanmoedigen om de natuur te beschermen, te investeren en er persoonlijk voordeel uit halen.