Op de natuur gebaseerde oplossingen staan hoog op de agenda in de race om de wereldwijde temperatuurstijging te beperken – dus waarom is er geen ontwikkeling om te investeren in onze bestaande bossen, graslanden en moerassen? Viridi Air heeft er een andere visie op.
De VN: klimaatnoodtoestand
Secretaris-generaal van de VN, riep een wereldwijde ‘klimaatnoodtoestand’ uit naar aanleiding van de resultaten van het meest recente onderzoek. Volgens de schattingen van wetenschappers hebben we minder dan een decennium om de wereldwijde temperatuurstijging tot een beheersbaar niveau te beperken. Zonder onmiddellijke actie ziet de toekomst er behoorlijk somber uit. Op de natuur gebaseerde oplossingen zoals het planten van bomen zijn een manier om de uitstoot te verlagen, maar we moeten ook beschermen wat er nu al is.
Diverse onderzoeken wijzen op een aanzienlijk gevaar van het negeren van de voordelen van de bestaande natuurlijke bosbedekking. Ook van de beschermde gebiedsnetwerken en de bedreiging voor flora en fauna en de ecologische functionaliteit van deze natuurlijke systemen.
Interesse vanuit bedrijfsleven en overheden in bomen planten
Bedrijven en overheden hebben een groeiende behoefde om de doelstellingen voor CO2 compensatie te halen en een groeiende interesse in investeringen in het planten van bomen. Bijna iedereen doet het, staatsinvesteringsfondsen, wereldwijde technologiebedrijven en natuurlijk oliemaatschappijen. Het is geen geheel nieuwe strategie, pensioenfondsen investeren al decennia in bomen, maar pas de laatste jaren is het elan echt gegroeid.
En toch zegt Viridi Air tegen CO2-compensatie: niet doen! Iedereen houdt uiteraard van bomen. Ze vormen de kern van onze landschappen, worden geassocieerd met ons cultureel erfgoed en zijn een vlaggenschip van het natuurlijke koninkrijk. Het planten van bomen is een van de goedkoopste manieren om CO2 uit de atmosfeer op te zuigen en de opwarming van de aarde te vertragen en biedt ook een groot aantal voordelen voor het ecosysteem, zoals het helpen stabiliseren van de bodem en het verminderen van overstromingsrisico’s.
Dit is dan ook zeker een win-win-oplossing. Investeren in bomen verzacht niet alleen de klimaatverandering, maar helpt onze planeet en maatschappij om zich aan te passen aan de gevolgen van klimaatverandering, terwijl het ook helpt om aangetaste landschappen te herstellen en zo een op de natuur gebaseerde oplossing te bieden voor de uitdagingen waarmee onze planeet wordt geconfronteerd als gevolg van klimaatverandering.
Door de bomen het bos zien
Om te voldoen aan deze ambitieuze behoeften moeten miljoenen hectaren bomen worden geplant. India wil alleen al meer dan 20 miljoen hectare planten met verdere wereldwijde inspanningen met als doel 350 miljoen bomen te planten. Het is echter nog niet duidelijk waar al deze bomen zullen worden geplant.
Waardoor bestaande landgebruikers mogelijk worden verdrongen en de opkomst en verspreiding van monoculturen of snelgroeiende uitheemse soorten wordt bevorderd. Beter is de regeneratie van inheemse, aangetaste bossen. De nadruk lijkt te liggen op zo veel mogelijk bomen te planten. Hactares land onder bosbedekking. Kwantiteit boven kwaliteit. Dat is jammer omdat het gegarandeerd problemen op gaat leveren.
Amazonewoud
Door zich te concentreren op het planten van nieuwe bomen, wordt de aandacht afgeleid van de voortdurende vernietiging van andere bomen. Waarbij het verlies van oerbossen rond de evenaar in een steeds groter tempo toeneemt, met bijvoorbeeld Brazilië dat zich ertoe verbindt om tegen 2030 12 miljoen hectare bomen te planten.
Gezien het verlies van 60 miljoen hectare Amazonewoud sinds het jaar 2000 is dat wel welkom. Dus, zou het kunnen dat door mee te doen aan deze kwantitatieve aanplant van bomen – door goedbedoelende bedrijven – er ook wordt bijgedragen aan onbedoelde negatieve milieueffecten. Dit puur en alleen doordat ze de focus verliezen over de noodzaak om bestaande bossen en landschappen te behouden?
Bossen beschermen
Hernieuwde aandacht voor het cruciale belang van het behoud en de bescherming van onze huidige natuurlijke bossen kreeg een impuls en politieke ondersteuning. O.a. Brazilië, China en Indonesië erkenden de rol die alle soorten bossen spelen bij het mogelijk maken van de globale doelstellingen voor duurzame ontwikkeling.
Deze ambitieuze belofte moet nu worden nagekomen. Wereldleiders hebben soortgelijke toezeggingen gedaan in New York in 2014. Wat deze keer echter anders is, zijn de landen die zich hebben aangemeld, waaronder Brazilië, China en Rusland. Deze wereldwijde inzet van politieke leiders moet worden ondersteund door de particuliere sector om hun ambities waar te maken.
Graslanden zijn ook belangrijk naar het planten van bomen
Er zijn nog maar weinig investeerders die kijken naar de bredere reikwijdte van op de natuur gebaseerde oplossingen om in te investeren. Het zijn immers niet alleen pas geplante bomen die CO2 opzuigen. Graslanden, moerassen en de bodem zelf spelen allemaal een belangrijke rol bij het vastleggen van koolstof. Net als bij bossen worden deze in toenemende mate aangetast. Klimaatbestendige graslanden gaan verloren door slecht natuurbeheer en niet-duurzame landbouwpraktijken.
Er een prijs op plakken
De natuur is een troef, maar vaak niet een die we goed hebben gekwantificeerd, noch onze afhankelijkheid ervan. Ons natuurlijk kapitaal moet goed worden gemeten met andere kapitaalgoederen, waar afschrijvingen zijn ingebed in economische modellen. De waardevermindering van ons natuurlijk kapitaal wordt veelal niet meegewogen maar zou dat wel moeten. Een uitgangspunt is dat als we een prijs stellen op de gunstige eigenschappen van verschillende landschappen, b.v. als koolstofopslagplaatsen, is de kans groter dat ze worden beschermd.
We zetten langzaam stappen in de goede richting en openen de deur voor zowel publieke als private financiering. Maar we moeten de dialoog tussen wetenschappers en beleidsmakers verbeteren.
Stop niet bij het planten
De nadruk die hier wordt gelegd, is niet om te stoppen met het planten van bomen, maar om op de natuur gebaseerde oplossingen meer holistisch te bekijken en de dubbele voordelen van aanplant en natuurbehoud te erkennen. Meer landen moeten op de natuur gebaseerde oplossingen in hun strategische doelen integreren en hun acties en voordelen beter articuleren en kwantificeren.