Er wordt de laatste weken veel geschreven over het aanschaffen van een luchtreiniger tegen corona. Waarom eigenlijk? Wat zijn het, waarom is ventilatie niet voldoende? In dit artikel leggen we uit wat een luchtreiniger tegen corona is en wat de voordelen ervan zijn.
Aërosols en de effectiviteit van een luchtreiniger tegen corona
Een jaar na de uitbraak van de pandemie in Nederland en België wordt eindelijk begrepen dat je met een luchtreiniger tegen corona mooie successen kunt boeken. Het aanvankelijke advies van o.a. de WHO en nationale regeringen en gezondheidsdiensten was dat het virus voornamelijk geïnhaleerd wordt door directe overdracht (grotendeels vermeden door sociale distantiëring) of indirecte overdracht van geïnfecteerde oppervlakken (aangepakt door verbeterde oppervlaktereiniging).
Overdracht door aërosols (kleine druppeltjes die door een besmet persoon worden uitgeademd, zo klein dat ze in de lucht blijven zweven) werd beschouwd als “geen belangrijke infectiebron” en er werd geen advies gegeven over hoe dit risico kon worden verminderd. Een tijd geleden is dit beeld enigszins aangepast.
Kleine druppeltjes
Het officiële standpunt impliceerde dat er een verschil was tussen ‘grote’ besmettelijke druppeltjes, die tot 1,5 meter zouden kunnen reizen voordat ze op de grond zouden vallen en ‘kleine’ druppeltjes, die ofwel niet bestonden, of niet besmettelijk zouden zijn. Maar, zoals de experts aangaven, krijg je in de echte wereld geen verschillende formaten van druppeltjes.
Je krijgt een oneindige verscheidenheid aan groottes en er was geen reden om aan te nemen dat kleinere deeltjes niet even goed in staat zouden zijn om infecties te dragen. Nu lockdowns (hopelijk) worden teruggedraaid, blijft het officiële advies verontrustend traag als het gaat om luchthygiëne en/of het aanschaffen van een luchtreiniger tegen corona. Een goed werkende luchtreiniger tegen corona is een daadkrachtige oplossing. We komen later in dit artikel daarop terug.
Aërosols, ventilatie en richtlijnen
Aërosols blijven de enige erkende infectieroute waaraan vrijwel geen officiële richtlijnen zijn verbonden, dus misschien wel het grootste gevaar voor een succesvolle terugkeer naar het normale bedrijf. Advies aan werkgevers die bedrijven heropenen, strekt zich uit tot het advies dat ze moeten zorgen voor ‘extra of voldoende’ ventilatie. Maar wat is ventilatie precies? En wat is voldoende/extra? De leek beschouwt ventilatie als het openen van ramen of het inschakelen van airconditioning. En hoeveel is dan voldoende?
Passende risicobeoordeling
Voor de bewoner van een kamer is dat meestal wat hem of haar op zijn gemak stelt. Wat natuurlijk niet hetzelfde is als een veilig binnenmilieu. Alle werkgevers moeten, alvorens personeel of klanten terug naar hun gebouwen te brengen, passende risicobeoordelingen uitvoeren en alle redelijke maatregelen nemen om eventuele vastgestelde problemen aan te pakken.
Nu voeren de meeste verantwoordelijke werkgevers natuurlijk deze risicobeoordelingen uit. Maar overwegen ze ook de risico’s van besmetting via de lucht te verminderen met een luchtreiniger tegen corona?
Nee, deels omdat niemand hen dat specifiek heeft opgedragen, en deels omdat ze er niet aan hebben gedacht. Het vermoeden bestaat dat officiële richtlijnen op dit gebied met opzet ontbreken. Het is nu in het belang van de overheid om iedereen weer aan het werk te krijgen. De suggestie te wekken dat de werkplek misschien niet zo veilig is als je dacht zal het vertrouwen niet helpen herstellen om weer aan het werk te gaan.
Afstand en schoonmaak
Toch begint vrijwel elke uitbraak van corona over de hele wereld binnenshuis ondanks zorgvuldige sociale afstand en schoonmaak. Er is dus een reëel risico als geen gebruik wordt gemaakt van een luchtreiniger tegen corona. En hoewel het niet volledig kan worden geëlimineerd, kan het aanzienlijk worden verminderd als je eenmaal de factoren achter het risico begrijpt.
Misschien verrassend is de belangrijkste factor achter het risico op infectie binnenshuis niet het aantal mensen in de kamer (denk aan elk ander bureau dat niet bezet is), maar wat die mensen aan het doen zijn.
Fysieke activiteit
De hoeveelheid virus die door een besmette persoon wordt uitgestoten, hangt sterk af van wat ze er doen. Twee dingen verhogen de cijfers enorm: fysieke activiteit en het volume van spraak of zang. Iemand die schreeuwend rond rent (denk aan een trainer in een gymzaal) kan honderden keren zoveel virus uitstoten als dezelfde persoon die rustig aan een bureau zit.
Over het algemeen kunnen de meeste bedrijven geen significante wijzigingen aanbrengen in het activiteitsniveau van mensen maar ze kunnen het geluidsniveau van mensen wel aanzienlijk verminderen. Als achtergrondmuziek in een locatie bijvoorbeeld lager wordt gezet, hoeven mensen minder hard te roepen. Het plaatsen van een luchtreiniger tegen corona zou hier een ideale oplossing zijn.
Ventilatie en virus
Hoe groter het deel van het publiek dat momenteel besmet is, hoe groter uiteraard de risico’s. Iedereen moet hiermee leven totdat het punt is bereikt waarop de overheid nieuwe beperkingen oplegt. Een ander punt is op het gebied van ventilatie. Als er een virus rondzweeft, hoe meer u die lucht vervangt voor schonere lucht, hoe meer u het risico verkleint.
Er zijn twee manieren om dit te doen – lucht van buiten naar binnen halen of een luchtreiniger tegen corona inzetten. Wat onverstandig is te doen is de lucht tussen verschillende kamers in het gebouw verplaatsen.
Een andere belangrijkste factor, die bedrijven en werkplekken zeker kunnen beïnvloeden, maar meestal ten koste van efficiëntie, inkomen en winst, is hoeveel ruimte wordt ingenomen door elke persoon en hoe lang het bezet is. Hoe minder mensen in een bepaalde ruimte, hoe lager het risico, maar zoals elke restauranteigenaar je zal vertellen, is dat vanuit zakelijk oogpunt niet erg renderend.
PBM’s
Er zijn veel andere factoren die het risico op infectie via de lucht beïnvloeden, van vochtigheid en temperatuur tot immuniteitspercentages en de efficiëntie van alle gebruikte PBM’s, maar voor de toepassing van dit artikel willen we de praktische stappen onderzoeken die elk bedrijf kan nemen om de risico’s zonder enige negatieve impact op hun winst of klanttevredenheid. Dus terug naar ventilatie.
Om een virusconcentratie in de lucht te verdunnen, moet je de lucht verversen of het virus verwijderen. Veel moderne commerciële gebouwen hebben mechanische ventilatiesystemen die lucht rond en door een gebouw duwen, waarbij normaal gesproken een beetje buitenlucht op elk circuit wordt gemengd om co2 en overtollig vocht te verwijderen. Dus de meeste lucht die uit de ventilatieopening uw kantoor, café, studio of fabriek binnenkomt, is waarschijnlijk eerder door de kamer gegaan, en de kamer daarvoor.
Ventilatiesysteem
En als iemand in een van die kamers een corona/covi19 besmetting heeft zal die dus in een andere ruimte terecht komen. Stel het ventilatiesysteem dus anders is dat iedere ruimte onafhankelijk van elkaar worden ververst. Daarnaast zorg je voor een luchtreiniger tegen corona. Op die manier zijn de gezondheidsrisico’s laag.
De meeste bedrijven zonder ventilatiesystemen zijn aangewezen op het openen van deuren en ramen. Een makkelijke oplossing, toch? Nou ja, misschien voor de rest van de zomer. En als u niet in de buurt van een weg werkt en het niet te nat of winderig is. Maar vooral ook: als de ramen überhaupt opengaan, of genoeg open staan. Maar zelfs als alles klopt, wat gaat er in de herfst gebeuren?
En de winter? Gaat u echt alle ramen open hebben en de verwarming elke dag op volle kracht? En niemand zal bij een raam willen.
Verwarming
In de winter kan de verwarming het niet eens bijbenen. De hoeveelheid schone lucht die u nodig heeft om de risico’s redelijkerwijs te verminderen, is meer dan u zou verwachten en in ieder geval meer dan veel gebouwen kunnen leveren door het openen van een raam.
Daar komen we bij luchtreiniging tegen corona. Een goede luchtreiniger (let op dat die het Schone Lucht-certificaat heeft) zal hetzelfde virus verlagende effect hebben als geopende ramen maar zonder de nadelen. De schone lucht die naar buiten gaat, komt uit de kamer en hoeft dus niet opnieuw te worden verwarmd. Ze zijn veel stiller dan ramen open houden en kosten minder dan zelfs maar een paar maanden met hogere verwarmingskosten.
Toch is voldoende ventilatie belangrijk (verplicht) dus zet ventilatieroosters standaard open en zorg voor voldoende open ramen. Je wilt toch een deel van de tijd wat ramen open hebben – om o.a. co2 en vocht te verwijderen – maar de binnenlucht zal veel minder vervuild zijn door virussen en andere irriterende stoffen – zoals luchtvervuiling, pollen enz.
Luchtreiniger
Waar en wat voor luchtreiniger tegen corona aanschaffen? Nou, het is niet alleen een kwestie van een luchtreiniger tegen corona aansluiten en al je problemen zijn verdwijnen. Elke kamer of gebouw moet worden overwogen wat de beste balans is tussen de hierboven genoemde factoren. Viridi Air Partners kunnen u of uw werkgever een persoonlijk advies geven. Vaak op afstand.
De wetenschappers vertellen ons dat individuele coronavirusdeeltjes ongeveer 0,12 micron breed zijn (dat is 0,0000012 meter of 0,0012 mm), dus je hebt een filter nodig op een luchtreiniger die zoiets kleins kan opvangen. In feite wil je er een die vrijwel alles dat zo klein is vangt. Gelukkig voor jou, ze bestaan echt. Zuiveringsinstallaties waarvan wordt beschreven dat ze HEPA-filters hebben, worden gedefinieerd door hun vermogen om 99,97% van de deeltjes met een doorsnede van 0,3 micron op te vangen.
Wacht nu, zegt u, maar 0,3 micron is groter dan een coronavirus. Inderdaad, maar dat is de minimale specificatie van deze filters, en veel van hen vangen vrijwel alles op tot op 0,1 micron of minder. En natuurlijk zijn niet alle luchtreinigers hetzelfde.
In een stille kantooromgeving wil je niet dat de luchtreiniger tegen corona het geluid maakt van een straalmotor of erachter komen dat de kosten van vervangende filters zo hoog zijn dat je het vervelende ding uiteindelijk in een kast gooit.
Bescherming bieden met een luchtreiniger tegen Corona
Met de wereldwijde uitbraak van het nieuwe virus vragen velen zich af of je bescherming kunt bieden met een luchtreiniger tegen corona? Vooral ook omdat men langzaam gaat beseffen dat in de lucht hangt en juist de binnenlucht een onveilige situatie is. Ondanks de vaak onjuiste, warrige en incomplete informatie willen nuttige feiten en tips geven.
Doodt een luchtreiniger het corona virus?
Tot op zekere hoogte doodt een luchtreiniger virussen. Doodt een luchtreiniger ook corona ? Ja. Een luchtreiniger die is uitgerust met een goed filtersysteem kan technisch gezien een deel van de deeltjes ter grootte van een virus in de lucht opvangen. Eenmaal opgevangen, kunnen virussen zich soms daar in het filter vermenigvuldigen en ook besmettelijk blijven.
Er is geen enkele luchtreiniger tegen corona die een 100% garantie voorschrijft. Logisch uiteraard! Een luchtreiniger tegen corona werkt niet alleen tegen het pandemie virus. Het is ook een extra ondersteuning voor een gezond immuunsysteem. Het houdt ook vaak fijnstof tegen wat ook weer een drager is van virussen.
Hepa
Een HEPA luchtreiniger tegen corona werkt echt. Oorspronkelijk ontwikkeld ter ondersteuning van cleanrooms voor de ontwikkeling van atoomenergie. De doeltreffendheid van de HEPA deeltjesverwijdering is dat het 99,97% van de deeltjes van 0,3 micron en hoger zullen verwijderen.
Filters worden vaak gezien als netten of een scherm dat objecten die groter zijn dan de kleinste gaatjes tegenhoudt en tegelijkertijd lucht doorlaat. Dat is een misvatting. HEPA-filters werken heel anders dan hoe vliegen worden opgesloten door een net. HEPA-filters vangen deeltjes veel anders op dan een eenvoudig scherm of net.
De realiteit: HEPA-filters zijn een complex weefsel van kleine vezels die een elektrostatische lading dragen die omleidende deeltjes aantrekt – meer als een magneet dan als een net. Hoe kleiner de vezel met de grotere ladingscoëfficiënt, hoe groter de kans dat steeds kleinere deeltjes worden ingevangen. Dit alles is zo effectief dat lucht door voldoende filtermateriaal kan worden geleid zonder dat er lucht omheen gaat.
Hoe beschermt een HEPA luchtreiniger tegen Corona?
Echte HEPA verwijdert 99,97% van de deeltjes van 0,3 micron of hoger en het is een nuttige maar onvolledige beschrijving van HEPA-capaciteit. Deeltjes kleiner dan 0,3 micron (zoals Corona/COVID19- en H1N1-griepvirussen) worden opgevangen door elektrostatische aantrekkingskracht op HEPA-materiaal of wanneer ze vast komen te zitten in de doolhofachtige vezels van het HEPA-filter.
Terwijl grotere deeltjes in een rechte lijn reizen, botsen en vast komen te zitten door HEPA-vezels, stuiteren de allerkleinste deeltjes rond in een willekeurig patroon waardoor ze botsen en aan HEPA-vezels blijven plakken.
Dus hoe effectief zijn HEPA-filters bij het verwijderen van deeltjes van minder dan 0,3 micron? Onderzoek suggereert dat ze hier zeer effectief in zijn. Uit een studie van NASA uit 2016 bleek zelfs dat HEPA-filters bijna 100% efficiënt zijn in het opvangen van het spectrum van deeltjes tot aan de kleinste deeltjes in de lucht.
Hoewel dit veelbelovend klinkt, is de belangrijkste afweging dat geen enkel luchtzuiveringsmerk mag beweren dat ze mensen volledig kunnen beschermen tegen virussen, waaronder Corona/COVID-19. Luchtreinigers tegen Corona zijn een aanvullende beschermende maatregel.
Hoe virussen zich verspreiden en waarom een luchtreiniger tegen corona kan helpen
Virussen, waaronder COVID-19, verspreiden zich in de lucht door nauw persoonlijk contact, vooral wanneer een besmette persoon hoest of niest. Virusdeeltjes zijn gehecht aan en worden gedragen door waterdamp, kleine druppeltjes die in een fijne nevel drijven. De tijd dat virusdeeltjes in de lucht en op oppervlakken kunnen overleven, hangt af van een reeks factoren, zoals het type virus en het oppervlak waarop het terechtkomt. Veel deeltjes kunnen enkele uren infectieus blijven.
Ze zweven in de lucht, zoals rook en worden ingeademd. Ze zijn sterk geconcentreerd in de buurt van een besmet persoon, zodat ze het gemakkelijkst mensen in de directe omgeving kunnen infecteren. Maar aërosolen die een besmettelijk virus bevatten, kunnen ook meer dan 1,5 meter reizen en zich ophopen in slecht geventileerde binnenlucht. Die gevolgen zijn dramatisch.
Circulatie
De enige manier om deeltjes ter grootte van een virus op betrouwbare wijze uit de lucht te verwijderen, is door het volledige volume lucht in een kamer of besloten ruimte meerdere keren per uur te laten circuleren om de kans te vergroten dat bijna gewichtloze virusdeeltjes de luchtstroom van een filter binnendringen. Om effectief te werken, moet een luchtreiniger lucht door de gehele kamer laten circuleren.
Omdat gezondheidsexperts steeds meer mensen adviseren om thuis te blijven, kan een luchtreiniger tegen corona een belangrijke rol spelen bij het minimaliseren van de overdracht via de lucht en het ondersteunen van het algehele welzijn met schonere lucht in veelgebruikte binnenruimtes. Als je geen luchtreiniger tegen corona aanschaft of goede ventilatie ga je met elkaar de binnenlucht delen. Elkaars uitgeademde lucht inademen is niet veilig!
Het aanschaffen van een luchtreiniger tegen corona is slechts een onderdeel van het gehele beschermingsprotocol
Veel van onze Partners adviseren een luchtreiniger tegen corona maar we zullen de eersten zijn die naast het ademen van zuivere lucht aanvullende middelen ter ondersteuning van het welzijn en het immuunsysteem aanbevelen. Transmissie door fysiek contact kan bijvoorbeeld alleen worden aangepakt door andere maatregelen die niet in de lucht zijn.
Volgens een toonaangevend onderzoek kan COVID-19 drie uur lang infectieus blijven als het als zwevende deeltjes in de lucht hangt. Op oppervlakken blijft het tot drie dagen houdbaar. Virussen die vastzitten in een anorganisch HEPA-filter blijven daar en sterven af zonder verdere schadelijke effecten. Maar aangezien COVID-19 tot drie dagen op oppervlakken kan leven, is het van cruciaal belang dat alle richtlijnen van de nationale regering worden gevolgd.
In die laatste context is het ook goed te weten dat overheden in Europa steeds meer interesse hebben om het Coronacertificaat in te gaan voeren.
Hoe een luchtreiniger tegen corona de gezondheid van het immuunsysteem ondersteunt
Elk in de lucht zwevend deeltje dat wordt ingeademt – of het nu een verontreinigende stof, allergeen of ziekteverwekker is – triggert een reactie van het immuunsysteem. Door die schadelijke deeltjes op te vangen en schone lucht door de ruimte te laten circuleren, kan het lichaam zich concentreren op het sterk houden van het immuunsysteem.
Het inademen van lucht die vrij is van schadelijke deeltjes, is slechts een onderdeel van luchthygiëne dat voldoende slaap, veel gezuiverd water, goede hygiëne en een uitgebalanceerd dieet moet omvatten.
Covid-19
Bovendien kan het gebruik van de juiste handwastechnieken helpen infecties door virussen zoals COVID-19, verkoudheid en gewone griep te voorkomen. Veel filters hebben tegenwoordig ook een antimicrobiële coating die 99,9% van allerlei organische stoffen kan doden (o.a. schimmels en bacteriën).
Simpele luchtreinigers beschermen vaak niet tegen virussen, maar ze kunnen wel bijdragen aan een algeheel gezonder binnenmilieu en een betere nachtrust. De effectiviteit van een luchtreiniger hangt af van het vermogen om vervuilde lucht aan te zuigen en zuivere lucht door de hele ademruimte te laten circuleren.