Luchtvervuiling in de buitenlucht haalt meestal alle grote krantenkoppen op het gebied van luchtkwaliteit. Over de binnenlucht versus luchtverontreiniging horen we weinig in de media terwijl ze wel degelijk met elkaar in verbinding staan. Wat je in de binnenlucht inademt komt deels binnen door luchtvervuiling.
Wat is luchtvervuiling?
Luchtverontreiniging is het vrijkomen van verontreinigende stoffen in de lucht die onveilig zijn voor de gezondheid van mens en milieu; deze stoffen zijn in verschillende mate schadelijk. Volgens algemene data zijn er 6 beoordelingscategorieën van luchtvervuiling:
- Koolmonoxide: dit is een giftig gas dat niet kan worden gezien of geroken. Bronnen van koolmonoxide zijn uitlaatgassen van motorvoertuigen, tabaksrook en industriële productie door verbranding van fossiele brandstoffen.
- Ozon op leefniveau: deze gasverbinding is gemaakt van drie zuurstofatomen. Wanneer ozon in de bovenste atmosfeer van de aarde voorkomt, beschermt het levensvormen tegen ultraviolette straling. Op de begane grond is ozon echter giftig om in te ademen. Bronnen van ozon op leefniveau zijn onder meer emissies van industriële installaties, nutsvoorzieningen en uitlaatgassen van motorvoertuigen.
- Lood: deze giftige stof is gemaakt van fijne deeltjes die gevaarlijk zijn bij inslikken. Hoewel mensen er doorgaans aan denken dat lood wordt aangetroffen in water, aarde en verf, kan het ook in de lucht terechtkomen bij metaalverwerking en vliegtuigoperaties. Andere bronnen zijn onder meer afvalverbranding, nutsvoorzieningen en batterijproductie.
- Stikstofdioxide: dit roodbruine, zeer reactieve gas is afkomstig van de oxidatie van stikstofmonoxide. Bronnen zijn onder meer de productie van meststoffen en emissies van motorvoertuigen en energiecentrales.
- Fijnstof: Ook wel deeltjesverontreiniging genoemd, dit is een mengsel van vaste en vloeibare deeltjes uit stof, vuil, rook of roet. Deze deeltjes zijn zo klein dat ze alleen met een microscoop kunnen worden gedetecteerd. Veel voorkomende bronnen zijn bouwplaatsen, onverharde wegen, velden, schoorstenen en branden.
- Zwaveldioxide: dit kleurloze gas heeft een penetrante geur waardoor het gemakkelijk te detecteren is. Het is een grote zorg omdat het leidt tot de vorming van andere soorten zwavelverontreinigende stoffen. Bronnen zijn onder meer de verbranding van fossiele brandstoffen tijdens de productie en het gebruik van treinen en schepen.
Hoe en waarom meten we de luchtkwaliteit?
Luchtkwaliteit is een maatstaf voor hoe schoon of vervuild de lucht in een bepaalde ruimte is. De concentratie van een verontreinigende stof wordt gemeten binnen een bereik van nul tot 500, waarbij 500 het gevaarlijkst is. Het meten van luchtkwaliteit heeft twee doelen:
1.) Om aan te geven of het veilig is voor kwetsbare bevolkingsgroepen om te worden blootgesteld aan de buitenlucht.
2.) Om de doeltreffendheid van emissiebeleid ter vermindering van luchtverontreiniging te monitoren.
Algemeen gebruiken we de AQI om de luchtkwaliteit in steden te meten
De AQI geeft ook potentiële gezondheidsrisico’s aan die samenhangen met ademhaling of blootstelling aan vervuilde lucht.
- Goed: nul tot 50.
- De luchtkwaliteit is zo schoon dat luchtverontreiniging weinig tot geen risico oplevert.
- Matig: 51 tot 100.
- De luchtkwaliteit is acceptabel, maar kan voor een klein aantal mensen zorgen baren, inclusief degenen met reeds bestaande ademhalingsissues.
- Ongezond voor gevoelige groepen: 101 tot 150.
- Het is onwaarschijnlijk dat de algemene bevolking wordt getroffen, maar mensen met luchtweg- en hartaandoeningen lopen een groter risico. Bovendien kunnen oudere volwassenen en jonge kinderen kwetsbaar zijn voor gezondheidsrisico’s.
- Ongezond: 151 tot 200.
- Iedereen loopt risico op nadelige gezondheidseffecten. Gevoelige groepen kunnen intensere reacties ervaren.
- Zeer ongezond: 201 tot 300.
- Iedereen loopt risico op ernstige gezondheidseffecten. Dit niveau van luchtkwaliteit vereist een waarschuwing om omwonenden te informeren.
- Gevaarlijk: 300 of hoger.
- De hele bevolking is kwetsbaar voor zeer ernstige gezondheidsrisico’s. Dit niveau van luchtkwaliteit vereist een waarschuwing voor noodsituaties.
De AQI wordt dagelijks bijgewerkt en kwetsbare bevolkingsgroepen kunnen de luchtkwaliteit in hun stad continu controleren voordat ze naar buiten gaan.
De Air Quality Index meet de luchtkwaliteit variërend van ‘goed’ tot ‘ongezond’ in grootstedelijke gebieden met meer dan 100.000 inwoners.
Hoe beïnvloedt luchtverontreiniging onze gezondheid?
De zes categorieën vervuiling die hierboven zijn gedefinieerd, hebben elk specifiek invloed op de gezondheid.
- Koolmonoxide beperkt de zuurstofstroom in de bloedbaan, waardoor het hart en de hersenen niet goed kunnen functioneren. Het inademen van koolmonoxide kan duizeligheid, bewusteloosheid en de dood veroorzaken.
- Ozon op leefniveau kan bestaande ademhalingsproblemen verergeren; pijn op de borst, hoesten, keelirritatie en weefselontsteking veroorzaken; en leiden tot chronische obstructieve longziekte (COPD) en andere soorten longschade.
- Lood onderdrukt het zenuwstelsel, het voortplantingssysteem, het cardiovasculaire systeem, het immuunsysteem en de nierfunctie door de zuurstofstroom in de bloedbaan te beperken en zich op te hopen in de botten. Zwangere vrouwen lopen een bijzonder hoog risico als ze worden blootgesteld aan lood via de lucht, en jonge kinderen moeten nauwlettend worden gecontroleerd op blootstelling aan lood.
- Stikstofdioxide kan hoesten, piepende ademhaling of irritatie van de luchtwegen veroorzaken. Langdurige blootstelling aan stikstofdioxide kan bestaande aandoeningen van de luchtwegen verergeren of nieuwe veroorzaken, vooral astma. Het kan samen met andere elementen verbranden, wat resulteert in fijnstof.
- Fijn stof is zo klein dat het gemakkelijk is om in te ademen zonder het te beseffen. Omdat de deeltjes diep in de longen komen te rusten of in de bloedbaan worden opgenomen, is deeltjesvervuiling in verband gebracht met hart- en longaandoeningen, astma en hartaanvallen. Fijnstof vermindert ook het zicht, waardoor het onveilig kan zijn om buiten te sporten of te rijden.
- Zwaveldioxide reageert met andere verbindingen om fijnstof te creëren. Bij inademing kunnen deze deeltjes ademhalingsproblemen veroorzaken, zoals astma of longziekte. Volgens de FDA bevatten sommige gedroogde vruchten zwaveldioxide Externe link (sulfieten genoemd) om de houdbaarheid te verlengen. Als het wordt ingeslikt, kan dit bestaande ademhalingsproblemen verergeren voor mensen die mogelijk gevoelig zijn voor de verbinding.
Luchtkwaliteit en bebouwde omgeving
Bebouwde omgevingen nemen vele vormen aan, maar kunnen over het algemeen worden onderverdeeld in twee hoofdcategorieën: stedelijk en landelijk. Het is vrij logisch dat verkeer binnen stedelijke omgeving schadelijker is voor de luchtkwaliteit.
Stedelijke omgeving: vervuilde lucht komt vast te zitten tussen gebouwen, de temperaturen zijn hoger door het energieverbruik en de vervuiling kan zich opstapelen op straten en trottoirs. Veelvoorkomende verontreinigende stoffen zijn afkomstig van voertuigen, afval en fabricage en kunnen zich nestelen in water- en rioleringssystemen, waardoor schone drinkwaterbronnen worden aangetast en afwateringsproblemen ontstaan voor dichtbevolkte gebieden.
Landelijke omgevingen: lucht waait snel door veranderende weerpatronen en verontreinigende stoffen verspreiden zich gemakkelijker omdat ze niet worden belemmerd door bebouwde constructies. Dit betekent dat verontreinigende stoffen zich snel van de ene stad naar de andere kunnen verplaatsen. Verontreinigende stoffen in landelijke gebieden kunnen worden gecondenseerd door regen en zich nestelen in grote watermassa’s, wat een negatieve invloed kan hebben op de gezondheid van dieren in het wild en zoetwaterbronnen.
Luchtvervuiling is voornamelijk afkomstig van pesticiden die in de landbouw worden gebruikt, rook van verbranding van gewassen en uitstoot van voertuigen die lange afstanden rijden.
Er zijn verschillende mogelijkheden om de bebouwde omgeving te gebruiken voor schonere lucht. Het gebruik van openbaar vervoer of elektrische voertuigen kan de brandstofemissies verminderen en het verkeer op de wegen verminderen. Het in stand houden van recreatieruimtes zoals parken en zwembaden helpt mensen actief en gezond te blijven zonder de natuur in gevaar te brengen.
Een vlucht naar Delhi wordt geannuleerd omdat de smog te dicht is
1.) Er wordt een rood alarm afgegeven voor luchtverontreiniging in de buitenlucht vanwege recordniveaus van gevaarlijke verontreinigende stoffen in de buitenlucht.
2.) En bijna 7 miljoen mensen sterven elk jaar vroegtijdig door oorzaken die verband houden met luchtvervuiling, waaronder hartziekten en aandoeningen van de luchtwegen.
3.) Enz… enz…
Luchtvervuiling in huis of op kantoor lijkt geen breaking news
Inzicht in de relatie tussen buitenlucht en binnenluchtkwaliteit (IAQ) levert interessante data op. Gezonde luchtkwaliteit is het sterkste medicijn voor een optimale gezondheid. Uiteraard hebben ook het menselijk gedrag en de omgeving invloed op de luchtvervuiling binnen en buiten. Het is belangrijk de gewoontes te veranderen van zowel de luchtvervuiling op de binnen- als op de buitenlucht.
Hoe komt luchtvervuiling van buiten naar binnen?
Realiseer overigens dat luchtvervuiling binnen veel dodelijker is dan die van buiten! Waarom? Omdat het u treft op plaatsen waar u 80% of meer van uw tijd per dag doorbrengt
Thuis, op het werk en op school is de luchtvervuiling binnenshuis doorgaans 2-5 keer zo hoog als de luchtvervuiling buitenshuis en kunnen de gevolgen op de gezondheid al snel 100 keer erger worden dan op de binnenlucht.
Maar wat maakt het zo veel dodelijker dan luchtvervuiling buitenshuis?
Luchtvervuiling buitenshuis wordt vaak op drie manieren gemeten:
- PM10: deeltjes die kleiner zijn dan 10 micron, zoals stof, pollen en schimmels (ter referentie: een mensenhaar is 50-70 micron groot). Veel PM10-deeltjes buitenshuis hebben natuurlijke bronnen.
- PM2.5: fijnstof die kleiner is dan 2,5 micron. Het meeste PM2,5 in de buitenlucht wordt geproduceerd door menselijke activiteit, zoals uitlaatgassen van voertuigen, fabrieksemissies en rook van verbranding van hout of andere biomassabrandstoffen. PM2.5 omvat ook ultrafijne deeltjes (UFP’s), die kleiner zijn dan 0,1 micron. UFP’s zijn klein genoeg om door uw longweefsel in uw bloedbaan te dringen.
- Troposferische (grondniveau) ozon: Vaak alleen maar smog genoemd, ozon op leefniveau (O3) is het resultaat van warmte die reageert met verontreinigende stoffen ‘laag’ in de atmosfeer. Gassen van voertuigen en industriële processen, zoals stikstofoxide (NOx) en vluchtige organische stoffen (VOS), zijn de meest voorkomende bronnen van ozon.
- Concentraties van deze verontreinigende stoffen in de buitenlucht stijgen en dalen constant als gevolg van veranderingen in het weer, klimaat en menselijke activiteit.
Luchtvervuiling en invloed op het klimaat
Verontreinigende stoffen in de buitenlucht kunnen zich bijvoorbeeld ophopen in de lagere atmosfeer als gevolg van temperatuurschommelingen, die optreden tijdens perioden van koud weer wanneer warme lucht opstijgt naar de bovenste atmosfeer en koude lucht eronder vasthoudt, waardoor verontreinigende stoffen zich op lage hoogte opstapelen. De luchtvervuiling blijft als een deken hangen.
De concentraties luchtvervuiling kunnen ’s ochtends snel stijgen tijdens het spitsuur, maar neemt af zodra het verkeer afneemt en wind en hitte de lucht ontdoen van overtollige verontreinigende stoffen. In zekere zin heeft de aarde dus zijn eigen natuurlijke luchtzuiverende technologie die verontreinigende stoffen buitenshuis ver en wijd verspreidt. waardoor het grootste deel van de lucht van de planeet veilig kan worden ingeademd.
Maar verontreinigende stoffen binnenshuis worden niet altijd blootgesteld aan vergelijkbare processen om hun concentraties te minimaliseren. Ventilatie brengt vaak frisse buitenlucht naar binnen om vervuilende stoffen binnenshuis te verdunnen, maar kan ook uit de vervuilde buitenlucht nog meer vervuilende stoffen in uw binnenlucht brengen.
En verontreinigende stoffen in de buitenlucht vervuilen uw binnenlucht op manieren die misschien niet meteen zichtbaar zijn. De meest voorkomende manieren waarop luchtvervuiling buitenshuis de binnenluchtkwaliteit beïnvloedt, zijn via openstaande ramen en deuren, evenals scheuren in muren, deuren en raamafdichtingsmiddelen.
Ventileren/openen van ramen en deuren
Wanneer uw huis of gebouw benauwd aanvoelt, kan uw eerste instinct zijn om ramen en deuren te openen om “frisse lucht” binnen te laten. Zuurstofrijke buitenlucht binnenhalen kan een goed idee zijn, maar de buitenlucht is vervuild met luchtvervuiling. Wanneer de hoeveelheid vervuilende stoffen buitenshuis hoog is, kan het ventileren van de binnenlucht met buitenlucht de vervuiling juist verergeren.
Het is doorgaans een goed idee om regelmatig veel buitenlucht binnen te laten om de vorming van vervuilende stoffen en giftige gassen binnenshuis, zoals ultrafijne deeltjes en kooldioxide (CO2), te verminderen. Maar uw blootstelling aan PM10 en PM2.5 buitenshuis neemt aanzienlijk toe wanneer vervuilde buitenlucht in zulke grote hoeveelheden uw huis of kantoor binnendringt.
Ozon op ‘leefniveau’ en andere gassen buiten kunnen ook via ventilatieprocessen een huis of gebouw binnendringen en zelfs reageren met chemicaliën in uw bouwmaterialen om schadelijke chemische bijproducten te creëren.
Onderzoek toont aan dat luchtvervuiling dat ozon bevat binnenshuis afkomstig van buitenbronnen, zelfs op lage niveaus, astma-symptomen kan veroorzaken en leiden tot ademhalingsproblemen.
Scheuren in muren en ramen
De meest bijzondere toegangspunten voor luchtverontreinigende stoffen in de buitenlucht zijn de kleine, vaak niet-detecteerbare scheurtjes, openingen en gaten in uw muren en ramen.
Oudere, minder energiezuinige huizen zijn vooral gevoelig voor lekkage van vervuilende stoffen buitenshuis omdat ze minder luchtdicht zijn dan nieuwere, energiezuinige huizen die speciaal zijn ontworpen om de uitwisseling tussen binnen- en buitenlucht te beperken.
Oudere huizen hebben ook de neiging om meer te worden beschadigd door ouderdom en weersomstandigheden, waardoor ze meer scheurvorming gaan krijgen.
Afdichtingen en tochtstrippen rond deuren, ramen en andere openingen kunnen er iets aan bijdragen dat vervuilde buitenlucht naar binnen sijpelt.
Aan de andere kant hebben nieuwere, luchtdichte huizen hun nadelen. Omdat de uitwisseling tussen binnen- en buitenlucht laag is, hopen verontreinigende stoffen die wel binnenkomen zich sneller op omdat ze nergens kunnen ontsnappen. Stapelende luchtvervuiling.
Sommige van deze vervuilende stoffen, zoals ozon en stikstofdioxide die in de uitlaatgassen van voertuigen worden aangetroffen, reageren met afgassen van bouwmaterialen en meubels en met reinigingschemicaliën, waardoor nieuwe verbindingen ontstaan zoals formaldehyde die de binnenlucht nog giftiger maken.
Hoe minimaliseer ik mijn blootstelling aan luchtvervuiling ?
Waar u ook bent, u loopt altijd het risico om te worden blootgesteld aan luchtverontreinigende stoffen, zowel binnen als buiten. Probeer enkele van de volgende tips om uw binnenlucht schoon te houden en luchtvervuiling buiten te houden:
- Bewaak uw binnenluchtkwaliteit (IAQ). Live gegevens over de luchtvervuiling laten u onmiddellijk weten wanneer uw lucht te vervuild raakt en geven u de kennis die u nodig heeft om de bronnen en effecten ervan te verminderen.
- Beheers bronnen van luchtvervuiling binnenshuis. Schimmel, huisstofmijt, gassen van koken, verwarmen en tabaksrook zijn de belangrijkste bronnen van luchtvervuiling binnenshuis. Om deze bronnen te beperken:
- Houd de luchtvochtigheid binnenshuis rond de 40% om schimmelgroei te voorkomen.
- Gebruik een afzuigkap boven uw fornuis om giftige chemicaliën op te vangen die tijdens het koken worden geproduceerd.
- Rook nooit binnenshuis. Tabak bevat meer dan 4.000 chemicaliën, waaronder 60 kankerverwekkende stoffen, die derdehands rookresten achterlaten op uw tapijt, muren en zelfs stof.
- Ventileer uw huis verstandig. Open ramen en gebruik regelmatig ventilatoren om verontreinigende stoffen binnenshuis te verspreiden. Maar als de vervuiling buitenshuis stijgt tot ongezonde niveaus, overweeg dan om uw deuren en ramen gesloten te houden totdat de luchtkwaliteit verbetert. Gebruik in de tussentijd een krachtige luchtreiniger met een gas- en geurfilter om zowel deeltjes als gassen uit je binnenlucht te filteren.
- Gebruik een krachtige luchtreiniger. Binnenlucht raakt onvermijdelijk vervuild door luchtvervuiling buitenshuis.
- Gebruik een luchtzuiveringsoplossing voor het gehele huis
U brengt op een gemiddelde dag 80% of meer van uw tijd binnen door
Breng een paar kleine veranderingen aan in uw gewoontes en uw binnenomgeving, zodat u de zuiverst mogelijke binnenlucht kunt inademen, waarbij u uw hoofd helder en uw longen schoon houdt.
Dit is het moment om te investeren in schone lucht. We mogen geen ‘snel en vuil’ herstelplan na COVID-19 steunen dat luchtvervuiling terugbrengt naar de oude niveaus.
We leven in een zeldzaam moment in de geschiedenis. Voor het eerst in decennia overwegen beleidsmakers “wat er ook nodig is” beleidsbeslissingen om levens te redden van COVID-19. Lockdowns in landen over de hele wereld worden het grootste sociale experiment dat we ooit hebben gezien. Hoewel lockdowns zeker tot veel sociaaleconomische nevenschade leiden, hebben ze een enorme positieve invloed gehad op de luchtkwaliteit, waarbij sommige stadsbewoners voor het eerst in hun leven schone lucht ervaren.
In Delhi was bijvoorbeeld een van de grootste verbeteringen in de regio te zien, waarbij de lockdown leidde tot een verbetering van de luchtkwaliteit met 50% na slechts vier dagen. De verbeterde luchtkwaliteit in China leidde ertoe dat de afgelopen maanden minder vroegtijdige sterfgevallen zijn.
Covid19 en luchtvervuiling
Bovendien hebben onderzoeken een significante relatie aangetoond tussen luchtverontreiniging en COVID-19-infectie, wat het effect van lockdowns op het verminderen van de ernst van de infectie gedeeltelijk zou kunnen verklaren. Luchtwegen die aangetast zijn door blootstelling aan luchtverontreiniging, zijn minder goed in staat om binnendringende coronavirusinfecties te bestrijden. Dit heeft gevolgen voor de beheersing en preventie van deze ziekte en benadrukt hopelijk de dringende noodzaak van drastische beleidsmaatregelen om de luchtkwaliteit serieus te nemen.
COVID-19 laat ons duidelijk zien dat gezonde lucht niet alleen fijn is om te hebben, het is een ‘must have’, vooral voor de meer dan 92% van de wereldbevolking die in gebieden met ongezonde lucht leeft.
Dit is onze kans om te veranderen, gebruikmakend van de schone lucht die in veel steden in de regio wordt ervaren tijdens lockdown. De cijfers zijn verbluffend. In 2017 droeg langdurige blootstelling aan luchtvervuiling binnen en buiten bij tot bijna 5 miljoen vroegtijdige sterfgevallen. Daarmee is luchtverontreiniging de op vier na hoogste doodsoorzaak onder alle gezondheidsrisico’s. Geen enkel land heeft echt een “wat er ook nodig is” beleidsaanpak gekozen om iets zo vanzelfsprekends aan te pakken: gezonde lucht als een publiek goed en als een recht op bescherming.