Luchtvervuiling ook risico voor hersengezondheid

“…..Luchtvervuiling door fijnstof verhoogt het risico op dementie. Dat concluderen Amerikaanse onderzoekers op basis van langdurige observaties in de ‘Health and Retirement Study’ (JAMA Intern Med. 2023; online 14 augustus). Met name fijnstof door landbouw of bosbranden lijkt de boosdoener. De Gezondheidsraad concludeerde in 2018 al dat langdurige blootstelling aan fijnstof het risico verhoogt op longziekte, hart- en vaatziekten en vroegtijdig overlijden. Ze constateerden toen ook een samenhang tussen fijnstof en het dementierisico, maar een oorzakelijk verband was onzeker. Onderzoekers brachten daarom in een representatief onderzoek onder bijna 28.000 Amerikanen de blootstelling aan fijnstof in de periode 1992-2016 in kaart. Zij keken daarbij vooral naar de kleine fijnstofdeeltjes (‘particulate matter’ PM2,5), die vaker dan grotere deeltjes diep de longen binnendringen en de bloedbaan bereiken. Alle deelnemers werden sinds eind jaren 1990 elke twee jaar onderzocht op tekenen van dementie. Gedurende een follow-upperiode van gemiddeld tien jaar ontwikkelden 4105 deelnemers (15%) dementie. De gemiddelde blootstelling aan PM2,5 van 11 μg/m3 was vergelijkbaar met gemeten concentraties in Nederland. Hogere blootstelling aan PM2,5 bleek gerelateerd aan een hoger risico op dementie, met een 2% toename in risico per μg/m3 hogere blootstelling. Dit verband was vooral toe te schrijven aan fijnstof dat afkomstig is van landbouw en bosbranden, en in mindere mate aan fijnstof van wegverkeer en ander verkeer. De risico’s van fijnstof leken hoger voor jongere deelnemers (< 75 jaar) dan voor ouderen; een observatie die rijmt met eerder onderzoek in de Nederlandse Rotterdam Studie. Het verband tussen fijnstof en dementie was onafhankelijk van verschillen tussen deelnemers in sociaal-economische omstandigheden en blootstelling aan andere vormen van luchtvervuiling, zoals ozon en stikstofdioxide. Daarbij moet de kanttekening worden geplaatst dat de onderzoekers geen gegevens ter beschikking hadden over neurotoxische pesticiden en ammoniak; laatstgenoemde is in de landbouw verantwoordelijk voor 30% van de PM2,5. Deze bevindingen uit de V.S. stroken met een recente meta-analyse van 14 onderzoeken, gepubliceerd in The BMJ. Hoewel verder onderzoek nodig is om meer duidelijkheid te krijgen over de oorzakelijkheid van het verband en de onderliggende mechanismen, geeft het een belangrijk signaal dat een betere luchtkwaliteit ook zijn vruchten kan afwerpen voor de hersengezondheid…..” (Bron:https://www.ntvg.nl/artikelen/luchtvervuiling-ook-risico-voor-hersengezondheid)